Had iyo jeer, dhaqanka
suugaanta caalamiga ayaa ay ka mid tahay, kolka hal-abuurku la kulmo arrin
maankiisa ka weyn, ama se dibirrooti ah, in uu ka gabyo oo gobannimada u
dhowaado. In sidaa la sameeyo, waa wax wanaagsan oo qofka na maamuus iyo muujin
dheeraad ah uu, ka dib gabaygiisa, ku helayo. Suugaanta Soomaalida aad ayaa ay
uga buuxdaa. Tiro ma leh inta gabay ee gabyaa tiriyay, kaas oo ujeeddadiisu ku
saabsan tahay ammaan uu ujeedinayo deegaan ama hayb gaar ah, ka dib dhacdo
qaadanwaa iyo aqbalwaa ku noqotay. Gabyaa Cabdiwaaxid Cali Gama’diid, sida la
wada ogsoon yahay, waxa uu arrin isaga u gaar ahayd ka guul gaadhiddeeda uu u
yimiddey deegaanka uduga, ama Waqooyi Bari ee Jamhuuriyadda Soomaaliya. Dhacdo
uu san filayn, cindigiisa na ku soo dhicin, ayaa ka qabsatay safarkiisii. Lix
bilood iyo googo’ ayaa uu u xidhnaa dawlad goboleedka Buntilaan!
In kasta oo xidhitaanka
hal-abuurkaas iyo kiiska jaban ee lagu soo eedeeyay badi hal-abuurrada
Soomaaliyeed ka cadhoodeen, waxa jirta arrin iyana bogaadin iyo hambalyo u
baahan. Si sharaf iyo maamuus ku dhan tahay ayaa loo la dhaqmay muddadii uu
jeelka ku jiray. Isagu na arrintaas waa uu caddeeyay waa na uu sugay. Taasi waa
gobannimo isaga loo sameeyay. Tu kale oo taa ka sii ballaadhan ayaa iyana xusid
iyo xusuusin mudan. Waxaa Buntilaan ujeeddo ‘siidayn’ ah u yimid, wafdi uu
hoggaaminayay suldaanka guud ee beelweynta Sh. Isxaaq, Suldaan Maxamed Suldaan
Cabdiqaadir. Runtii, si xurmad iyo xushmad leh ayaa loo qaabilay wafdiga, isla
markaanna hadal iyo isutanaasul ka dib, ujeeddadoodii loo hirgeliyay. Dhaqanka
marti qaabilaadda iyo sooryo hagaagsan u samaynta waa mid Soomaalidu wada lee
dahay; waa na mid reer Buntilaan ay aad ugu caan yihiin; wax se taa ka sii
miisaan culusayd, arrinta safarka kolka miisaanka siyaasadda iyo garashada waaqica
la saaro, ma ahayn arrin dhayal dhayal iyo afgobaadsi lagu dhammayn karayay!!!
Suldaanka iyo wafdigiisu na waa ay qireen wanaaggii loo sameeyay. Taasi na waa
gobannimo kale oo beesha Majeerteen, oo laylisa dhaqan-siyaasadeedka Buntilaan,
beesha Ciidagale iyo guud ahaan Isaaq u sameeyeen.
Dhacdadaasi waxa ay
muujisay xidhiidhka qotada dheer ee isirka Soomaaliyeed ka dhexeeya, iyo sida
siyaasiyiintu aafada hor taagan midnimada Soomaalida iyo dib u dhiska
qarannimadoodii u yihiin. Waxa la oddorosi karaa in ay yeelan karto saamayn
ballaadhan oo labada maammul iyo labada beelood ah. Iyo sida oo kale, waddo
cusub in ay u furto Soomaalida kale. Cabdiwaaxid Cali Gama’diid, isaga oo
arrimahaasi maankiisa ka guuxayaan, waxa la qummanaatay, ama se waajib
akhlaaqiya iyo dhaqan gabyaa ku ahayd, dhacdadaa in uu ka gabyo oo aragtidiisa
bulshada la wadaago. Waxa na uu curiyay tix gabay ah, qaafiyaddu tahay “G”, oo
ka kooban konton iyo lix meeris oo cajiib ah! Magaceedu waa: ‘Gobannimada
hoygeeda’. Judh’dha ba isaga oo dareensiinaya ilma adeerradii iyo bulshada guud
ahaan, ayaa uu soo gudbiyay kaftan uu kula kaftamay haybta uu gabaygu ku socdo:
Majeerteen. Xafladdii ugu dambaysay, ahayd na tii lagu soo sagootiyay, ayaa uu
kula kaftamay: “Nimay gobi xidhay hadda na sii daysay baa aan ahay!”
Ujeeddada gabaygu waa
ammaan. Waxa na xuddintiisu tahay muujinta iyo sugidda tixraac iyo aragtidiisa
ka dib, gobannimada beesha Majeerteen. Sida aad ka dhadhansan doonto gabayga
meerisyadiisa, saddex “D” oo ninka ragga ah gaar ahaan, iyo beesha guud ahaan
lagu ammaano, ayaa uu ku ammaanayaa Majeerteen: dood, deeqsinnimo iyo dagaal.
Waxa gabaygu u dhigan yahay saddex heer; waa na sidii gabay Soomaaligii hore
ahaan jiray: arar, ubuc iyo gebagebo. Waxa la is weyddiin karaa sababta
gabyaagu qoys qudha u ammaanay, oo Harti oo samaystay maammulkan u ammaani
waayay, ama se maammulka laftirkiisa? Jawaabtu ma aha mid aad u fog! Sida aan
kor ku soo xusay, dhaqanka suugaanta Soomaalida ayaa sidaas u dhignaa. Sida oo
kale, Gama’diid siyaasad lagu ma sii daynin, ee dhaqan ayaa lagu sii daayay.
Sababtaas, ayaa gabyaaga ku xambaartay gabay siyaasadeed in uu ka fogaado, oo
gabay dhaqameed u leexdo. Sharaftu na sidaas ayaa ay isaga, beeshiisa iyo
raggii hawshooda dhammeeyay ba ugu jirtay. Arrinta kale ee iyana baraarujinta u
baahan ayaa ah, Majeerteen gobannimadooda waa mid hortiis rag badan qireen.
Gunaanadkii, waxa halkan
hoose aan ku soo gudbinayaa gabaygiisa oo qoraal ah. Waxa aan ka qoray
muuqaalka dabarkiisa aan idin la wadaagay. Ibtilada beryahan soo korodhay ayaa
ah, qof aan wax ba ka aqoon Miisaanka Maansada in uu Laaxinjire maansada ku
shirrabo, dabadeed, halkaa ka dhaliyo natiijo!!! Laaxinjire, laftirkiisa oo qabyo
ah iyo isaga qudhiisa oo dood ka taagan tahay ka sakow, Miisaanka Maansada waa
xisaab weligeed jirtay, oo hab iyo hannaan la raaco lahayd. Waxa iga xusuusin ah,
meerisyada waxa aan ku qorayaa hab dhigaalkayga. Gabayganna sababta aan idin la
wadaagayo waa saddex amuurood. Ta kowaad, Gama’diid oo soo cusboonaysiiyay
arrin haatan dhaqankeenna ka sii baxaysa. Ta labaad, wakhtiga uu soo baxay iyo
saamaynta togan ee uu reebay. Iyo ta u dambaysa, hab curinta tuducyada oo ah
gabaygii ugu wanaagsanaa inta aan ka hayo gabayadiisa. Ku soo dhowaada gabaygii
“Gobannimada hoygeeda”.
FG: Sawirka
gabyaaga waxa aan ka soo qaatay Google.com
OG: Gabyaagu—Gama’diid—haatan waxa uu u xidhan yahay maamulka
Soomaalilaan; waxa lagu xidhay gabay kale oo la dhaho “Isha Cali U Fiirsada”, oo uu ku taageeray dhacdadii Faransiiska ka dhacday, Noofembar
13, 2015. Ilaahay SWT xadhiga sharci darrada ah ha ka sii daayo. Aamiin.
_________________________________________________________________________________
v Waayadan
ba waataanan gelin gabay arartiiye
v Goortaan
se maagaan ciyoon gole ka fuulaaye
v Anoon
godallo eeg’eegayn baan idin garwaaqsiine!
v Gabaygiyo
murtidu waa waxaan duunyo goyn karine
v Waa hibo
in gaari heshoo Guulle bixiyaaye
v Waxaan
ahay abwaan gaasabbaxay oo garoomo ahe
v Geyiga ba
nin laga naadiyoo gaadhay baan ahaye
v Waxaan
ahay nimaad garanaysaan gebi ahaantiinu!
v Affarley laysu geegeeyay bay golaha keenaane
v Geeddadayda
waxa jiifa waan laga gayoonayne!
v Maahmaahda
guunka ah sidii la iska soo gaadhay
v Gaalleef
nin haystoo margaday kaasi waa gocore
v Nin gadh
leh na hadduu bi’iyo wuu garasho liitaaye
v Waxaan uga
gol lee yahay ninkii doora baa garane!
v Gobaysane
halkii aad gaadaweyn geeridii Maxamed
v Gu’gii
caano weyn iyo raggii GUBA ka maansooday
v Gama’diid
markii uu dhintay iyo geesigii Muxummed
v Taariikhdaa
nin garanayoo guurtiyaan ahaye!
v Gadhcaddaagu
siduu ii warramay aman ka soo gaadhay
v Majeerteenku
waa niman gob iyo duul garaad badane
v Waa
boqortooyo gun iyo saldanad aad u gado weyne
v Waa niman
Ilaahay galladay geeskastay tahaye!
v Inta geelu
dheer yahay lo’diyo gaabanow adhiga
v Intaasay
khaldiga guud mareen lays ma gaasiro e’!
v Abwaannada
wax baa laga guntaa yaad galoof noqone
v Soomaalida
ninkii guur damcow yaanad gees marine
v Meel uu
gugu ku dhacay baan og ahay geedo qariyeene
v Haddii aad
dhabeel gaariyiyo golole doonayso
v Waa inuu
hiyiga kaa galaa guri Majeerteene
v Am ba
gooshkan waxaan maagan ahay inaan ka gaataaye!
v Waa niman
martida gooman iyo gacalka ba u roone
v Gool bay u
loogaan nimaan gaajo weyn qabine
v Gasiinka
iyo xeedhyaha gingiman daribta geedaysan
v Galxood
iyo karuur iyo lis iyo gocay dhanaankeeda
v Waa
nimanaan sooryada gobeed cidi ku gaadhayne!
v Waa
nimanaan gaajada ba maqal geelu na u dhalaye
v Garta iyo
markay xaajadiyo geed ka hadal joogto
v Gar-talawga
maantuu magaan gebidhacalaynaayo
v Ee arrintu
na gungumo yeelatee la isku gacan qaado
v God dhaw
iyo anaa goynaya iyo guux markay dhaliso
v Dar baa
xubinka gawgawdha oon goosan weligoode
v Godka
hadalka waa niman heloo cidi ku gaadhayne!
v Gaal iyo
islaam uumiyahan dunida guud jooga
v Qolo wali
ba dhaqan gooniyay gaar u lee dahaye
v Soomaalidu
dagaal laysku go’o kama gaboobaane
v Guluf iyo
col maantay tagto gaydha ololayso
v Gildhigaankiyo
maantuu qarxee galowgu dhiilaabo
v Gigta ugu
horraysuu fuluhu galaw ka siiyaaye
v Giiryaalahaa
laga helaa sidigta gooraane
v Majeerteenka
waa lagu gubtaa geyllan dirireede!
v Guutuu
ninkoodu u dhigmaa goobta lays helee
v Goray
laga ma meersado intuu gabanka noolyeey e'
v Waxaan hadal
ku soo goynayaa ama ku soo gaabshay
v Anigoon
gadaaf iyo afxumo qolo na gaadhsiinin
v Soomaalida
markaan kala guree gees wal ba u eegay
v Gobannimada
hoygeedu waa guri Majeerteene!
Tixraac: [Wiil Xiriiro]. (2015, Luulyo 13). ABWAAN CABDI WAAXID GAMADIID GABAY MAJEERTEEN OO FULL AH. (Gal Muuqaaleed). Laga heli karo: https://www.youtube.com/watch?v=JGnCXj7LR90
_________________________________________________________________
W/Q: Maxamed
Cabdirisaaq Saciid “Samiik”
Qoraa iyo aqoon
baadhe Soomaaliyeed
Boosaaso, Buntilaan,
Soomaaliya
Case, Feebarweri 14, 2016
Haddii aad akhriday mudane/marwo, waa aan jeclaan lahaa aragtidaada in aad i la wadaagto oo faalladaada halkan ku hoos qortid. Mahadsanid.
ReplyDelete