Eeneeyeey Aakhiro Xaggaad Geli!

Subax wal ba isaga oo cadho awgeed hadli karin ayaa uu shaqada tagaa! Muddo ba sidaas ayaa uu ahaa! Waxa uu ka mid ahaa shaqaalayaasha shirkadda u shaqeeya kuwooda ugu karti iyo dedaal badan; bal se eegga waa caksigeeda! Sida oo kale dhaqankii wanaagsanaa ee marka uu guriga joogo afadisa iyo carruurtiisa ku qaabbili jiray is beddel weyn ayaa ku yimid! Xaaladdiisu waa mid khatar ah oo Allow sahal ah! Laftir ahaantiisu isma mooggana; hase ahaatee, dhibaatada haysata xal ayaa uu u la’ yahay! Dabka ba’an ee naftiisa ka shidan waxa uu dareen ahaan saamaynteeda isaga daweeyaa labadan murtiyood ee cajiibka ah: “Allaah aamine ma iisho” iyo “Daacadi ma hungoodo”.

“Hadal na la kala odhan og, Alle na la kala baryi og”, ayaa ay Soomaalidu ku maahmaahdaa. Salaad wal ba oo uu tukado Ilaahay SWT waxa uu ka baryayaa waddo khayr leh in uu u furo, oo mushkiladdan uu la nool yahay, ee jiif iyo joog ba u diidday ka bixitaankeeda ku kaalmeeyo. Tolow ma baryadaadii ayaa uu Eebbe aqbalin? Mise sida aad u bariday ayaa aan toosnayn, oo gefaf baa ku jira? Sidee wax u jiraan? Weyddiimahaas ayaa ku soo noqnoqda; kuma soo noqnoqdaan e’, mar wal ba waa uu la nool yahay! Waxa uu orod dheer ugu jiraa, mar uun, farsamadii uu caqabaddan kaga bixi lahaa in uu helo, oo sidiisii hore ku soo noqdo.

Waa wiil dhallinyaro ah oo da’dii soddonaad ku jira. Waa arday jaamacadeed oo sannadkii saddexaad ah. Waa aabbe hooyo iyo afar carruur oo ay dhashay ka mas’uul ah. Waa halgame is beddellada duruufaha nolosha ee maalin ba cayn ah la tacaalaya. Si wal oo uu guul iyo farxad u helo, guul darro iyo murugo ayaa garabka ka dhirbaaxda! Maanta ayaa aad mushkilad xalisay oo waa aad nafisaysaa haddii uu isku qanciyo, mid meel dhow ku dhuumanaysay ayaa is tusta oo gacanta u haadisa! Wax wal waxa uga daran tan iminka haysata ee jamaalkiisii iyo jarmaadadiisii aafo weyn ku noqotay! Ugu yaraan waxa uu rumaysan yahay haddii uu furdaaminteedii helo in uu farxayo ama furfurnaanshihiisii aadka loo jeclaa tartiib tartiib u soo laabanayso.

Waxa uu jecel yahay oo uu had iyo jeer ku hammiyaa aabbe wanaagsan in uu noqdo. Salaadda subax kolka uu tukado waxa uu isku diyaariyaa shaqadiisa in uu tago. Waxa uu ka mid yahay shaqaalayaasha shirkadda Golis, xarunteeda weyn ee Boosaaso. Isaga oo daalan marka uu soo rawaxo, salaadda duhur tukado, qadeeyo, waxa isaga iyo tiro saddex arday oo ay isku xaafad yihiin goob aan gurigiisa ka fogayn ka raacaan, mid ka mid ah basaska qaada ardayda Jaamacadda Muqdisho. Makhribadii ayaa uu ka yimaaddaa. Dabadeed, wiilkiisa curad si uu Qur’aanka ugu mariyo u na qaybsiiyo ayaa uu, wararka fiidnimo daawashadooda ka dib, imaatinka guriga u soo degdegaa. Waa nin ka adag shaqadiisa iyo aabbannimadiisa. Waa nindoor dangarad ah.

Ma jecla, oo dambi weyn in uu galay ayaa uu is dareensiiyaa, haddii reerkiisu wax uga baahdaan, oo uu awoodi waayo. Kolka la qiimeeyo shaqooyinka Boosaaso laga helo iyo mushahaarka laga ga shaqeeyo, dadka ugu lacag fiican ayaa uu ku jiraa. Afar boqol oo doollar ayaa uu bil wal ba u xaadiraa. Laakiin guriga uu deggan yahay waa kiro; bil wal boqol doollar ayaa laga qaadaa. Waxa uu ka kooban yahay saddex qol, labo suuli, daarad waasac ah iyo jiko. Adeegga iyo raashinka celcelis ahaan boqol iyo toban doollar ayaa uu u qoondeeyay. GUMCO oo ah shirkadda biyaha ee magaalada bishii toban ilaa kow iyo toban doollar ayaa uu siiyaa. Waxbarashada ubadkiisu na waa labaatan doollar. Inahaas oo dhan waa xisaabo maangal ah, oo walaac badan aan ku haynin. Dhibaatadu se waxa ay ka haysataa shirkadda Eeneeye (Sida oo kale na loo yaqaan WXKU – Wakaaladda Xoogga Korontada Ummadda) oo ah shirkadda korontada ee magaalada!

Kuma faraxsana guriga kirada ah ee uu deggan yahay! Habeen wal ba oo uu seexdo iyo arooryo wal ba oo uu kaco niyaddiisa kama baxdo guri uu lee yahay in uu dhisto. Si ay taasi suuragal u noqoto ayaa uu qorshaystay bil wal ba boqol doollar akoonkiisa in uu ku rido, si sanadkii kun doollar u noqoto, oo uu ganacsi ugu sameeyo. Qorshihiisaa waxa cadow weyn ku noqday oo in uu hirgalo diidmo aad u xooggan kala hor timid Eeneeye!!! Mar wal oo warqaddii ay ku qornayd isticmaalkiisa bisha u timaaddo xanaaqa uu ka qaado waxa uu ku dhawaadaa korontada guriga ba in uu ka saaro oo uu faynuus shito, ama in uu ku naar galo oo rasaas nool nool xarunta iyo shaqaalaheeda ba sidii roob mayay ah oo bulsho harraad muddo la deris ahayd markii uu u da’ay ay ugu diirsadeen afarta bayni jiho baaruudda kaga keeno!

Guriga waxa ku jira afar laambadood oo habeenkii uun la shido inta la soo jeedo. Sida oo kale dhalada waxa la daawadaa saacado aan badnayn. Ma na jirto wax kaawiyad ah ama qasaalad ah ama mashiin kale oo koronto ku shaqeeya oo ay adeegsadaan. Hadda na bil wal ba waxa lagu soo qoraa lacag uu san adeegsan bixinna karin! 90, 100 ama 110 doollar ayaa laga qaadaa! Sidaa marka uu u dhugto waxa lagu soo qoray ayaa uu ku sigtaa in uu ooyo qarracan awgeed! Ilaahay baa aan idin ku dhaariyay e’ yaa waxan isticmaalay? Ma aniga mise reero qalaad? Saddexdan tiro kor iyo hoos uga ma dhacdo miyaa? Ma Eeneeye ayaa aan u shaqeeyaa oo shaqaale dadbadan u ahay? Ma kirada guriga, biilka reerka iyo lacagta waxbarashada ayaa aan bixiyaa mise lacagtan baadda ah ee la iska soo qorqoranayo? Xattaa haddii aan feeradii joojiyay oo dharkayga sariirta hoosteeda geliyo oo is rogrogayga iyo jiifkayga ku feeraysmaan weli ma intii baa ay soo qorayaan? Miyaa aysan wuxu bani’aadam ahayn oo Qaadirka ka baqayn? Ma dawlado shisheeye in aan u shaqeeyo ayaa ay ii malaynayaan? Waa maxay sidan? Sidan waallida ah ee bilaa caddaaladda ah? Yaa aannu uga dacwoonnaa Eeneeye oo naga qabta? Bal ka warran haddii aan jaamacadda lacag ku dhigan lahaa, sidee arrin noqon lahayd? Boosaaso darteed ma uga haajiraa? Anfarir iyo quus isaga oo la nool, aad u cadhaysan, oo wax uu sameeyo garan la’ ayaa uu weyddiimahaas ku calaacalaa oo ku cataabaa! Xaal sida uu yahay waa uu u ujeedaa, in aan lagu sii jiri karin waa u cad dahay, bal se feker iyo dhaqaaq kuma yara!

Tobannaan jeer ayaa uu u tegay isaga oo ashkato ah oo udullubaynaya! Wax uu ku qanco loo ma sheego! Saacaddiisa haddii lagu yidhi xarunta keen si loo eego, si sax ah in ay u shaqaynayso iyo in kale, cillad kuma jirto, oo si qumman ayaa ay u shaqaynaysaa! Dhowr mar ayaa lagu sameeyay tijaabadaas! Hadda ee sidee wax u jiraan? ayaa uu mar wal ba hor dhigaa, isaga oo uga warramaya isticmaalkiisa, oo walaacsan! Xanaaqa uu mar wal ba u la tago mid ka badan ayaa uu ka soo qaadaa! Isaga oo madaxu cirkaa marayo oo dhiig-kar in uu ku dhaco ama wajaqid ka baqaya ayaa uu gidaar dhabar dhabar isugu tiiriyaa oo dareenku iyo fekerku la fogaadaa! Sidee wax yeeshaa? ayaa uu nafta xoog xoog ugu sheegaa oo xal in ay keento si degdeg ah uga dalbadaa. Magaceeda marka uu maqlo sidii qof dulmiyay oo uu cadaawad badan u hayo ayaa uu hoosta ka habaaraa oo in uu naclado ku dhawaadaa! Keligii ma aha, ee in badan oo reer Boosaaso ah ayaa la qaba dareenkaas. Qiimaha waallida ah ee maskaxda caafimaadka qabta cudurrada bilaa magaca ah ku abuuraysa iyo adeeg xumadeeda ee shaqaalayaasheedu maalin wal ba in loo yeedho doonayaan si dakhligoodu u sare kaco, waa sababta magacooda “WXKU - Wakaaladda Xoogga Korontada Ummadda” ciil iyo caloolyow raagay oo loo hayo daraaddeed bulshadu beddeleen oo sidan ka dhigeen, “WXKU – Wasakhda Xaafadaha Korontada Ugelisa)! Waa masiibo cunaha haysata cid wal ba oo nolol iyo horumar doon ah! Waa nooc ka mid ah gumaysiyada qarsoon!

Faaqidaad iyo xisaabo badan ka dib, waxa uu helay xal uu kaga kaaftoomi karo dhibta aan dhibi ka weynayn ee tallaabbo wal oo guuleed oo uu qaadi lahaa isbaaro weyn u dhigatay! Waxa uu dayn lacageed oo dhan labo kun iyo shan boqol oo doollar ka daynsaday qaar ka mid ah adeerradii, abtiyaalladii iyo shirkadda uu u shaqeeyo, ka dib markii uu u cawday oo xaqiiqada jirta uga faallooday. Lacagtii waxa uu ku soo iibsaday Soolar heer sare ah. Dabadeed isaga iyo injineerradii u xidhayay ayaa guriga yimid oo shaqadii si wanaagsan ugu qabtay. Hal mar ayaa qalbigiisa farxad weyn buuxisay! Waxa uu si hubaal ah u aaminay noloshii cidhiidhiga iyo gumaysiga ahayd in uu ka baxay! Awel afar laambadood ayaa u bixi jiray iyo dhalada oo saacado tirsan la daawan jiray e’; hadda se wax wal ba waa ay adeegsadaan: kaawiyad, qasaalad, qaboojiye, makiinadaha cuntada iyo biyaha lagu karsado, iwm! Karti iyo dedaal badnaantii lagu yaqaannay asaagii na uu dheeraa ayaa tartiib tartiib u soo noolaatay! Waa kan wax wal ba ay hagaageen oo Ilaahay SWT uga mahadceliyay sida uu ugu fudaydiyay xalkii uu kaga baxay dunidii cadaabnayd ee qiiqaysay! Laydh qabow iyo neecow macaan ayaa dhan wal ba ka maraysa oo uu rumaysan la’ yahay! Dabadeed markii uu nafisay, si dhab ah isaga dhaadhiciyay nolol xasilloon in uu galay iyo marka uu daynta iska bixiyo fekraddiisii in uu hirgelin doono, oo nolosha xubeernimada u qalmin, ayaa uu si niyad ah oo qalbiga guntiisa hoose ka soo go’day u yidhi: “Eeneeyeey Aakhiro Xaggaad Geli!”

W/Q: Maxamed Cabdirisaaq Saciid “Samiik”

Qoraa iyo aqoon baadhe Soomaaliyeed

Boosaaso, Buntilaan, Soomaaliya

Agaax, Feebarweri 5, 2016